روایت دیگرگون از ماهیت سیاسی جنگ ایران و عراق

مشخصات کتاب

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده:داود غرایاق زندی

ناشر:پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس

چکیده

مقاله حاضر در صدد است روایتی دیگر از ماهیت سیاسی جنگ ایران و عراق را روشن سازد. روایت های موجود عمدتا نگاه راهبردی - سیاسی جنگ را روشن ساخته اند. این روایت اگر چه از نگاه راهبردی و واقع گرایانه و یا انتخاب عقلانی بهره می گیرد، اما آن را برای توضیح دهندگی جنگ ایران و عراق کافی نمی داند. بر این اساس، روایت دیگر از ماهیت سیاسی جنگ ایران و عراق به رابطه رویارویی ایمان در برابر زور اشاره دارد و تصور بر این است که این روایت اگر چه جدید نیست، اما تاکید و توجه بایسته به آن در مطالعات مربوط به جنگ نشده است. با این روایت، دو نگاه از نزدیک و از دور به جنگ می توان داشت که نگاه نزدیک از نگاه مبتنی بر درون فهمی است و نگاه از دور، نگاه واقع گرایانه است که از طریق امکان تحلیل چهار موضوع محوری سیاسی جنگ فراهم می شود و کارکرد حفظ نظام سیاسی از طریق جنگ در دو کشور ایران و عراق را نشان می دهد.

مقدمه

تاکنون درباره جنگ ایران و عراق اندیشه ورزی های غنی و قوی بسیاری صورت گرفته است.بخش عمده ای از این متون به رویکردهای سیاسی و نظامی اختصاص دارد، اما نگاه سیاسی به مساله جنگ بیشتر نگاه راهبردی است. نگاه راهبردی، نگاهی است که به جنگ بیشتر از منظر انتخاب عقلانی می نگرد و بخشی از نگاه های منتقدانه به جنگ نیز با این منظر صورت می گیرد. اما به نظر می رسد در کنار این رویکرد بسیار قوی و روشنگر، روایت سیاسی از جنگ می تواند نه صرفا با منظر راهبرد سیاسی، بلکه بر اساس ماهیت سیاسی